Có nên cho trẻ bú khi mẹ bị bệnh viêm gan B

Như đã biết, viêm gan B lây truyền từ mẹ sang con. Những người mẹ bị viêm gan B khi sinh con ra cũng có nguy cơ lây nhiễm loại vi rút này rất cao nếu như không được phát hiện sớm và có cách phòng ngừa tốt cho thai nhi. Do đó, một băn khăn được đặt ra ở không ít những người mẹ là có nên cho con bú khi mình bị bệnh viêm gan B không. Điều này hoàn toàn có thể được trong trường hợp người mẹ mang vi rút viêm gan không hoạt động.

Viêm gan B là một nguy cơ đe doạ sức khoẻ cộng đồng. Ở Việt Nam có tỷ lệ nhiễm siêu vi B lên tới 10-14%. Bệnh có thể đột biến gây viêm gan tối cấp dẫn đến tử vong, hậu quả lâu dài và nặng nề (biến chứng xơ gan và ung thư gan). Tỷ lệ phụ nữ mang thai nhiễm viêm gan B cũng cao tới 10-13%, lây từ mẹ sang con là 44,7%. Đường lây chủ yếu là khi thai nhi đi qua âm đạo, sau khi sinh cho trẻ bú sưã mẹ chỉ có 3-10% lây qua rau thai.

Phần lớn các bà mẹ khi mang thai đều đã bị nhiễm vi rút viêm gan B từ trước đó. Trong quá trình mang thai, vi rút viêm gan B không ảnh hưởng xấu đến bào thai. Do đó, thai nhi vẫn phát triển bình thường và không bị dị dạng. Quan trọng là nguy cơ truyền bệnh cho thai nhi, nếu trẻ không được bảo vệ ngay sau khi sinh thì 50% số trẻ này sẽ bị viêm gan mạn và có nguy cơ bị xơ gan lúc trưởng thành. Tỷ lệ bị viêm gan cấp ngay sau sinh là 5-7% mà không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng.

Khả năng truyền bệnh viêm gan B theo đường mẹ-con trong thời kỳ mang thai:

Tỷ lệ truyền bệnh từ mẹ sang con

3 tháng đầu thai kỳ: 1%

3 tháng giữa thai kỳ: 10%

3 tháng cuối thai kỳ: 67%

Mức độ nhân đôi của viêm gan siêu vi B được xác định bằng xét nghiệm HBeAg huyết thanh, đây là một bằng chứng nguy hiểm của tính lây nhiễm

Phương diện huyết thanh

Tỷ lệ truyền bệnh từ mẹ sang con

HBs Ag (+)/ HBe Ag (+): 90%

HBs Ag (+)/ HBe Ag (-): 10-25%

Hơn 95% trẻ sơ sinh bị nhiễm virus viêm gan B ở giai đoạn chu sinh sẽ tiến triển sang mạn tính do có liên quan đến tình trạng chưa trưởng thành ở hệ thống miễn dịch của trẻ, ngược lại ở tuổi trưởng thành chỉ có 5-7% chuyển sang mạn tính.

Vẫn có thể cho con bú mẹ được nếu trẻ được bảo vệ bằng cách tiêm cho trẻ huyết thanh đặc hiệu chống siêu vi B (Ig- AntiB) 100 đơn vị ngay trong phòng đẻ, sau đó tiêm vaccin chống viêm gan B ở những vị trí khác trên cơ thể trẻ sơ sinh theo công thức 3 mũi (ngay sau đẻ, tháng thứ 2 và tháng thứ 3).

HBsAg có trong sữa mẹ nhưng lây truyền chủ yếu là khi trẻ bú thường cắn đầu vú mẹ và làm trầy xước da nên phải điều trị ngay những chỗ trầy xước. Ngoài ra còn điều trị sớm tưa miệng và các chứng đau miệng của trẻ.

Trường hợp người mẹ mang vi rút viêm gan B mang thai, cách phòng bệnh cho bé là sử dụng các biện pháp chống lây nhiễm có thể được thực hiện từ tuần thứ 32 vì khi đó, nguy cơ lây nhiễm cao. Người mẹ nên được chích ngừa loại thuốc kháng vi rút

– Trước hết làm một xét nghiệm HBsAg trong huyết thanh thai phụ vào tháng thứ 6 của thai kỳ, nếu dương tính (+), đánh giá mức độ truyền bệnh, làm xét nghiệm bổ sung HBeAg hoặc ADN và anti HBe.

– Tốt nhất là tiêm vaccin viêm gan B cho tất cả các phụ nữ có HBsAg âm tính (-) trong huyết thanh trước hoặc trong khi có thai.

Sau khi sinh, trẻ nên được theo dõi thường xuyên và tiêm thuốc phòng ngừa cho tới khi tròn 12 tháng tuổi.

Do đó, để giảm thiểu tỉ lệ lây nhiễm viêm gan B theo đường di truyền từ mẹ sang con, cả người mẹ và thai nhi đều cần được chú ý theo dõi thường xuyên theo suốt thai kỳ cho tới khi bé tròn một tuổi. Trong quá trình đó, người mẹ nên tuân thủ theo đúng quy trình và các xét nghiệm cần thiết để bảo vệ cho thai nhi tránh bị nhiễm vi rút viêm gan B. Việc có nên cho con bú khi mẹ bị bệnh viêm gan B cũng dựa theo các xét nghiệm và theo dõi diễn tiến của bệnh như đã nêu trên. Vì thế các bà mẹ cần hết sức lưu ý.